JAVA – Multiple Inheritance (Çoklu Kalıtım)

Daha önce Inheritance(Kalıtım) nedir? adresindeki yazımda ve Interfaces(Arayüzler) adresindeki yazımda ‘Kalıtım’ ve ‘Arayüzler’ konularından bahsetmiştim. Çoklu kalıtım (Multiple Inheritance) diyorsak arayüzlerden bahsetmemek olmaz tabi. Kalıtım olmadan da ‘çoklu’ su olmayacağına göre eğer eksikler varsa ilk önce bu iki yazıyı okumanızı öneririm.

Gelelim asıl konuya, Java’da çoklu kalıtım mevzusuna. Aslında daha uzatmadan Java’da çoklu kalıtım yoktur deyip yazıyı bitirebiliriz ama gelin bakalım neden yoktur. Var olanlarda neden ve nasıl vardır?

Sol tarafta bu konu ile ilgili basit ama güzel bir UML diagram var. Class B ve Class C, Class A‘dan türeyen yavru sınıflar. Türemenin doğal özelliğini kullanarak doWork isimli metodu da overwrite etmişler. Ne kadar güzel! İşte kalıtım… Fakat bir de Class D var… Olmaz ama diyelim ki Class D öyle birşey yapmış ki hem Class B‘den hem de Class C‘den türemiş. Yani çoklu kalıtım uygulanmış, türedikten sonra bir de üstüne üstlük doWork method’unu override etmemiş, ki etme zorunluluğu da yok burada. Şimdi ne olacak? doWork methodu son durumda nasıl oluşur? Class B‘deki gibi mi yoksa Class C‘deki gibi mi? İşte bu bir paradoks, kalıtımda diamond problemi olarak isimlendiriliyor.

C++’da bu işler oluyor ama hangi sınıfın hangi method’unu çağırmak istediğinizi bizzat kendiniz vermeniz gerekmekte. C++ çoklu kalıtıma bu şekilde bir çözüm bulmuş.

#include 
using std::cout;
using std::endl;

class ClassA
{
public:
   virtual void print() const = 0; // pure virtual
};

class ClassB : public ClassA
{
public:
   void print() const
   {
      cout << "ClassB\n";
   } 
};

class ClassC : public ClassA
{
public:
   void print() const
   {
      cout << "ClassC\n";
   } 
};

class ClassD : public ClassB , public ClassC 
{
public:
   void print() const
   {
      ClassB::print();
   } 
}; 

int main()
{
   ClassD Class_D;
   ClassB Class_B;
   ClassC Class_C;
   ClassA *array[3];

   array[0] = &Class_D; // ERROR
   array[1] = &Class_B;
   array[2] = &Class_C;

   for( int i=0 ; i<3 ; i++ )
      array[i] -> print();

   return 0;
}

Tekrar Java’ya geri dönecek olursak. C++’da var da neden Java’da bu iş yok diye düşünebilirsiniz ama bu tamamen dilin dizayn aşaması ile ilgili bir durum. Çok kullanılmaması ve yanlış sonuçlara yol açabilmesi, ayrıca tam anlamıyla hiçbir zaman çoklu kalıtım diye birşeyin olmayacak olması Java’yı geliştirenleri böyle bir duruma yöneltmiş. Sonuç olarak Java’da çoklu kalıtımı bir nebze olsun arayüzler ile sağlayabiliyoruz.